Na 5,5 jaar is het einde in zicht: ANNE, duurzame ontmoetingsplek en inspiratiehuis voor de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s), wordt deze zomer ontmanteld. In de afgelopen jaren is ANNE een drijvende kracht geweest achter de groene en bewuste golf die door Utrecht trekt. We blikken terug en kijken vooruit.
In juni 2017 openden de deuren van ANNE – Alle Nederlanders Nieuwe Energie in het voormalig beveiligingsgebouw van de Jaarbeurs op steenworp afstand van station Utrecht Centraal. Destijds was het een inspiratiehuis voor energieneutraal wonen. Door de jaren heen heeft ANNE de focus uit laten groeien tot het aanjagen en verbinden van mensen om zich met nieuwe energie in te zetten voor de duurzame ontwikkelingsdoelen. Visionair en circulair architect Thomas Rau zei hierover: “Wij zijn het probleem, maar ook de oplossing: een nieuwe mindset voor iedereen. En ANNE is dé plek om daarmee te experimenteren.” ANNE vertaalde dat in een uitnodigende 18e SDG: ‘Wat doet U?’
De groene golf 
ANNE is met dat 18e doel een aanjager geweest in de groene bewuste golf die door Utrecht, en de wereld, trekt. ANNE’s kracht ligt in het op gang brengen van ontmoetingen en gesprekken voor een gezonde toekomst van de wereld. Wat kwam er voort uit deze ontmoetingen, wat zijn de successen en voor welke uitdagingen kwam ANNE zelf te staan in de duurzame transitie?
Succesvolle ontmoetingen en samenwerkingen
Verschillende bewuste bedrijven hebben gebruik gemaakt van ANNE als zakelijk ontmoetingspunt. In 5,5 jaar ANNE zijn – ondanks de corona crisis – bijna 28.500 stoelen gevuld met voortvarende professionals van onder meer Energie-U, Stichting Duurzame Week en De Brede Stroomversnelling.
Energie-U vertelt over wat ANNE heeft betekend in het verwezenlijken van hun duurzame missie: “Wij als Energie-U hebben honderden Utrechters kunnen helpen met het verduurzamen van hun woning door informatieavonden (voordat Corona alles veranderde). We hebben bewoners online en live rondgeleid, bewoners hebben Energieboxen opgehaald bij ANNE, een gesprekje gehad met een EnergieAmbassadeur. Energie-U heeft 4,5 jaar geopereerd vanuit ANNE. ANNE was ons visitekaartje, ons vergadercentrum, onze trots, onze identiteit, onze uithuil en mopper plek.”
Jonge Honden vult aan: “Iedereen die een steentje bij wil dragen aan de SDG’s, krijgt bij ANNE een podium en plek, zowel de (nog) prilste ideeën met potentie tot organisaties die al impact maken. Met volle energie denken de mensen van ANNE met deze mensen mee.”
Inspiratie voor iedereen
In ANNE konden niet alleen bedrijven, maar ook bezoekers inspiratie opdoen met verschillende opties voor duurzaam wonen: zo was er een proeftuin voor zonnepanelen op het dakterras, en was er inspiratie op te doen rondom warmtepompen. Maar ook wakkerde ANNE op creatieve manieren het gesprek aan over SDG’s. Een mooi voorbeeld is de Global Goals Dialoogbol van ZINWAARTS die een jaar lang bij ANNE gehuisvest is geweest. Een bezoeker zei daar eens over: “Zo afgeschermd van de stedelijke omgeving en omringd door meer natuurlijke elementen merk je dat je gesprekken toch een ander karakter krijgen.”
Maar ook door het plezier en de gezellige huiskamersfeer die ANNE eigen is lukte het hen om bezoekers te enthousiasmeren en bewust te maken van de impact die zij zelf kunnen maken op de SDG’s. Een partner van ANNE verwoordde: “[De waarde van ANNE ervaar ik in] de sfeer die er heerst, de openheid waarmee we delen als we anderen in ANNE treffen, de ideeën die ik voor mijn eigen woning op doe als ik bij een infomiddag ben.”
Andere bijzondere projecten, waar ANNE haar invloed ook buiten de eigen deuren verspreidde, zijn bijvoorbeeld de Climate Planet en de KlimaatKermis. ANNE nam in 2018 het initiatief om de Climate Planet naar Utrecht te halen: een 26 meter hoge wereldbol op het Jaarbeursplein waar een maand lang allerlei activiteiten plaatsvonden rondom klimaatverandering. De KlimaatKermis vond zijn intrede in 2021 en wordt dit jaar doorgezet. Een echte kermis waar allerlei oplossingen rondom duurzaam wonen centraal staan.
Climate Planet KlimaatKermis
Obstakels te overwinnen
Prachtige successen, maar de weg is uiteraard niet zonder obstakels geweest. Zo begon het team in 2017 met het creëren van de proeftuin voor zonnepanelen op het dakterras. Het was een uitdaging, zoals die vele sociaal ondernemers bekend is, om de mindset van de exposanten om te draaien van onderlinge concurrentie naar samenwerking. Door open in gesprek te blijven, lukte het hen uiteindelijk om de ondernemers aan te spreken die als voorbeeld konden dienen voor duurzaam bewuste huiseigenaren.
ANNE liep ook tegen problemen van het pand aan. De uitdaging lag erin om een oud pand weer 5 jaar met beperkte middelen (in geld en materialen) gasloos te laten functioneren. Arthur vertelt: “Met ons motto ‘kan niet kennen we niet’ is ons dat gelukt. Met minimale aanpassingen aan het gebouw was er toch maar jaarlijks verbruik van omgerekend 4 woningen. In een gebouw van 40 jaar oud van die omvang en met zoveel bezoekers een prestatie op zich.”
Ten slotte was er natuurlijk het overduidelijke obstakel uit de afgelopen jaren: de corona crisis. Als ontmoetingspunt was dat een bittere pil om te slikken. ANNE is in die periode in ‘winterslaap’ gegaan. De vaste kosten hebben zij zo laag mogelijk gebracht en op allerlei slimme manieren hebben ze ervoor gezorgd dat er met minieme mankracht toch online nog activiteiten plaats konden vinden. Te denken valt aan de Global Goals Show, waar ANNE ook zonder fysieke locatie en met plezier aan bewustwording van de SDG’s werkte.
Al met al getuigt het van de onvermoeibare wil en creativiteit van het team van ANNE in het werken aan het inspireren en motiveren van anderen om zorg te dragen voor een duurzame en gezonde toekomst. Dit team heeft door de tijd heen bestaan uit: Arthur, Serena, Johan, Ashley, Ilse, Klaas-Jan, Lisa, Femke, Marjolein, Hannet, Tessa, Monique, Etty, Esther en, Silke. Lisa vertelt: “Op het einde zeggen steeds meer mensen: ‘Wat gaat er nou met ANNE gebeuren?’ Je merkt nu heel erg de waardering – we gaan gemist worden.”
Animatievideo gemaakt door Etty Kastein – kunstenaar en creatieve meedenker bij ANNE
En wat zijn de volgende stappen?
Het gebouw van ANNE wordt volledig uit elkaar gehaald en hergebruikt: bouwmaterialen gaan dienen als onderdelen van de constructie van het huis van oprichter Arthur, en een groot deel van het interieur krijgt een nieuwe plek op het Utrecht Science Park. Het team gaat verder als zzp’ers die graag met elkaar samenwerken. Een deel van het team gaat pakt producties rondom de SDG’s op – zoals de KlimaatKermis – en ook SDG producten blijven gebouwd worden. Arthur: “Na 5 jaar verder zijn wijzelf en de wereld om ons heen veranderd. Tijd om met dezelfde energie dingen weer net even anders aan te pakken dan we deden. Hoe? Dat is nog best een uitdaging. Maar die gingen we bij start van ANNE, en ook nu weer, zeker niet uit de weg. Sterker nog, het wordt een volgend avontuur dat ons zeker met veel inspiratie en plezier gaat lukken. Tot snel weer samen op weg naar een mooie(re) wereld!”
ANNE is een waardevolle plek geweest voor toekomstgerichte ondernemers in Utrecht, en de Nieuwe Energie van het team blijft gestoken worden in het werken aan een duurzame toekomst voor iedereen. De vraag die overblijft is: ‘Wat doet U?’
