De wereld verandert in rap tempo, maar in alle drukte vergeten we soms te zien wat er onder onze neuzen plaatsvindt. Met ToekomstVisies Utrecht kijken we samen met ondernemers naar hun visie op maatschappelijke verandering en een duurzame toekomst. Voor Thijs Afink van ThijsTea betekent die duurzame toekomst vooral bewust consumeren, zodat zijn bedrijf op een dag niet meer van food waste hoeft te bestaan.
Het begon allemaal in de keuken van een goed restaurant waar Thijs als kok aan talloze gerechten werkte. Gerechten die uiteraard op een aantrekkelijke manier gepresenteerd moesten worden. Van de paksoi, bijvoorbeeld, was slechts een klein deel nodig voor die presentatie, de rest zag Thijs in grote hoeveelheden elke dag weer in de vuilcontainer verdwijnen. Voor Thijs de trigger om op een dag wat te gaan doen met die volle containers met weggegooid voedsel. Toen een kennis voor zijn café een handgemaakte ijsthee zocht was ThijsTea geboren: ijsthee gemaakt van ‘food waste’.
Door zijn werk wordt Thijs Afink nu dagelijks bewust gemaakt van hoe het ontbrekende besef bij veel mensen eruit ziet in de praktijk. Maar vooral ook van wat er beter kan om een bijdrage te leveren aan een eerlijke en gezonde toekomst. Voor die toekomst heeft Thijs best wat ideeën. “We vergeten soms dat bepaalde dingen veel simpeler kunnen. Ik zie producten verkocht worden die afkomstig zijn van de raarste plekken en een flinke afstand afleggen, terwijl we bijvoorbeeld in Utrecht veel meer zelf om de hoek zouden kunnen verbouwen. Er zijn zoveel mogelijkheden. Er moet alleen goed naar gekeken worden.”
Dit portret verscheen eerder in so/magazine, hét online magazine over sociaal ondernemerschap in Nederland. so/magazine wordt uitgegeven door so/creatie. Door gesprekken over het hoe en waarom van het werk van sociaal ondernemers creëren we samen meerwaarde voor deze groeiende beweging.
Ga terug naar de basis!
Het verschil maken op een makkelijke manier om zo milieuvervuiling tegen te gaan. Het klinkt simpel en cliché want bijna iedereen kent hiervoor wel een paar tips. Thijs gaat hierbij echter specifiek in op wat je zou kunnen doen om food waste tegen te gaan. Daarbij begint het met bewustzijn,” legt Thijs uit. “Want in het dagelijks bestaan is maar weinig oog voor food waste.” De afgelopen jaren zijn er zoveel mogelijkheden bijgekomen op het gebied van voedselconsumptie: supermarkten liggen bomvol met producten, de restaurants poppen uit de grond en bezorgdiensten concurreren volop met elkaar. Allemaal ontwikkelingen waaraan bijna iedereen dagelijks meedoet, waardoor er onbewust ontzettend veel voedsel wordt weggegooid. Thijs ziet daarvoor een simpele, heldere oplossing: “Mensen moeten weer zelf leren koken en terug gaan naar de basis. In alle haast en drukte van ons bestaan kopen veel mensen lukraak producten. Impulsaankopen zijn oorzaak nummer één van voedselverspilling. Een simpel boodschappenlijstje kan al voor veel mensen het verschil maken.”
In zijn blik op de toekomst is Thijs hoopvol, maar nuchter. “Ik zie voor me dat het minder wordt, maar daarbij heb ik ook het besef dat die verbetering nog best lang kan gaan duren.” Hij wijst problemen aan die gemakkelijk op te lossen zijn. De oorzaken daarvan zijn gebruiken die vastgeroest zitten in de routine van de maatschappij. Denk aan de talloze onnozele verpakkingen, voordeelverpakkingen gehakt en voorverpakte hoeveelheden die er voor zorgen dat je vaak meer koopt dan je nodig hebt. Foutjes waar iedereen zich gemakkelijk wel eens schuldig aan maakt: ‘Kan gebeuren’. Maar juist die universele herkenbaarheid bevestigd eigenlijk al hoeveel het voorkomt en hoeveel we dus onnodig weggooien. Thijs gebaart met zijn armen: “In Nederland wordt per jaar twee keer de omvang van de Amsterdam Arena aan voedsel weggegooid, twee keer!”
I quit when food waste is history
En zolang dat gebeurt blijft Thijs doorgaan met het maken van zijn ThijsTea en het verkondigen van zijn boodschap. Lachend vertelt Thijs over het moment waarop een man naar hem toe kwam om te vertellen dat hij in de supermarkt die extra doos afgeprijsde aardbeien had laten staan doordat hij ineens weer moest denken aan de boodschap van ThijsTea. “Je kunt dan natuurlijk denken: ‘Leuk, weer een bakje aardbeien gered’ maar het heeft – heel cliché- wel degelijk invloed.”
Alhoewel Thijs zijn motto voor ThijsTea gekscherend luidt: ‘I quit when food waste is history’, realiseert hij zich ook dat food waste waarschijnlijk nooit helemaal zal verdwijnen. Dit omdat het nou eenmaal niet altijd valt te voorkomen. Daarbij kun je als individu bijna niet deelnemen aan de maatschappij zonder een footprint achter te laten. De sleutel zit hem echter in het verkleinen van de footprint, het terugdringen van ons gebruik. “Food waste kan zo worden opgelost dat het geen probleem meer is.” Thijs hoopt dat zijn ijsthee op een dag niet meer gemaakt kan worden omdat hij er geen producten meer voor heeft, hoewel die kans dus klein is, verbetert hij zichzelf. “Ik hoop dat ik op een dag alleen nog maar thee kan maken van producten die gewoon minder mooi zijn, kromme bananen of te grote gember maar niet omdat het overbleef en onnodig werd weggegooid.”
En om die toekomst te realiseren heeft Thijs wel degelijk een advies: maak voordat je inkopen gaat doen een boodschappenlijstje en ga zelf weer de keuken in om te koken. “Bewuster zijn van wat je eet, wat je koopt en hoe je iets kookt. Bewust consumeren, daar begint het allemaal mee.”
