De wereld verandert in rap tempo maar in alle drukte vergeten we soms te zien wat er onder onze neuzen plaats vindt. Met ToekomstVisies Utrecht kijken we samen met ondernemers met een visie naar maatschappelijke verandering en een duurzame toekomst. Bij ANNE (Alle Nederlanders Naar Energieneutraal) wordt daar invulling aan gegeven door een ontmoetingsplek te bieden voor mensen die duurzaam willen wonen en werken. Oprichter Arthur Lippus heeft daarin een duidelijk beeld voor de toekomst van wonen: “De bouw moet nog beter aansluiten op de behoefte en op zo’n manier dat het ook weer op een duurzame wijze gebeurt.”
Een feestje bouwen rondom duurzaamheid
Arthur Lippus noemt zichzelf ook wel de geestelijk vader van ANNE. Een initiatief dat inmiddels is uitgegroeid tot een familie van meer dan 50 bedrijven die zich allemaal bezig willen houden met een duurzame toekomst. Een idee dat ooit ontstond toen Lippus betrokken raakte bij een initiatief in de provincie Utrecht om zoveel mogelijk woningen in Utrecht energieneutraal maken. Een idealistische missie die meer voeten in de aarde had dan vooraf gedacht werd. Het gebrek aan bewustzijn en kennis onder de woonconsument bracht Lippus uiteindelijk op het idee van ANNE: een experience centre waar zowel bedrijven als consumenten kennis kunnen maken met verduurzaming. “Verandering is eng: ons basissysteem zegt tenslotte tegen ons dat we verandering uit de weg moeten gaan. Juist daarom moeten we geprikkeld worden dat wel te doen. Als je duurzaamheid inpast in het dagelijks leven en daar soms een feestje van maakt, dan wordt het bekend en behapbaar voor de mensen.” Lippus lacht en vervolgt dan zijn verhaal: “Met ANNE willen we duurzaamheid in de bouw stimuleren en daarom bouwen we soms letterlijk een feestje.”
Dit portret verscheen eerder in so/magazine, hét online magazine over sociaal ondernemerschap in Nederland. so/magazine wordt uitgegeven door so/creatie. Door gesprekken over het hoe en waarom van het werk van sociaal ondernemers creëren we samen meerwaarde voor deze groeiende beweging.
Plug & Play bouwen
Lippus is enthousiast en gedreven in zijn plannen en ideeën voor de toekomst. In een wereld die voor veel mensen een ‘ver van je bed show’ lijkt, weet hij een duurzame bouwwereld juist op een concrete manier te schetsen. “Waar ik van droom is dat we straks een woningaanbod en een bouwwereld hebben waarin we gewoon producten kopen die ‘Plug & Play’ werken.” De definitie van ‘Plug & Play’ laat zich simpel uitleggen: denk aan een IKEA pakket en de formule van het in elkaar zetten op een simpele en gemakkelijke kant-en-klare manier. Een idee dat bij meubels en keukens inmiddels zeer geliefd is, vertelt Lippus, maar waar we als woonconsument als het om ons huis gaat nog nauwelijks gebruik van maken.
Nederland kent wat betreft bouwen een behoefte aan afwijkende materialen. “Het keukenkastje moet net een paar centimeter breder zijn dan de doorsnee afmetingen en de grootte van de uitbouw moet verschillen van die van de buren.” Een gevolg daarvan zijn woningen die volledig naar iemands smaak, op maat gemaakt zijn. Een eventuele volgende bewoner wil het weer volkomen anders, waardoor alles vanaf stap één weer opnieuw gemaakt moet worden. Een cirkel die verspilling in stand houdt en die Lippus het liefst doorbroken ziet worden.
Zo werkte hij ooit aan het project NieuwLeyden dat hem stof tot nadenken gaf. “In een nieuwe buurt in Leiden zouden naast huurwoningen ook veel luxe zelfbouwwoningen verrijzen. Om er voor te zorgen dat deze woningen goed op elkaar aan zouden sluiten, stelde ik voor om voor de veel goedkopere en kleinere huurwoningen te werken met een flexibel bouwsysteem. Een plan waarbij bewoners door middel van een catalogus – plug & play- konden kiezen uit verschillende opties waarmee ze hun woning konden samenstellen. Zo zou later weer iemand anders moeiteloos zijn intrek kunnen nemen en hetzelfde kunnen doen. “Een geweldige ontdekking waar zowel de nieuwe bewoners als de bouwende partij razend enthousiast over waren.”
Niet te missen verandering
Lippus gelooft vol overtuiging in verandering, een toekomst die stukje bij beetje dichterbij komt. “Als ik om mij heen kijk zie ik duidelijk dat er een kentering gaande is. Mensen denken vaker na over hoe ze het verschil kunnen maken, bijvoorbeeld door minder te verspillen en spullen te hergebruiken.” En in die verandering krijgt duurzaam wonen ook steeds meer een sleutelrol. In samenwerking met Energie-U en hun speciale energieambassadeurs houdt ANNE bijvoorbeeld informatieavonden waar gepraat kan worden over deze veranderingen. “Het zijn succesvolle avonden waar veel geïnteresseerden op af komen.” Voor het verduurzamen van je woning raadt Lippus vooral aan realistisch te blijven en ook open te staan voor verandering. “Ga terug naar de essentie van wooncomfort: wat heb je echt nodig en wat is prettig? Richt je niet onnodig op de kleinste technische details maar op de belangrijkste punten die maken dat je keuze je gaat bevallen.”
Lippus valt even stil en begint dan plotseling te vertellen over zijn elektrische auto die hij op het begin niets vond. Hij stond op het punt om na twee weken zijn testmodel weer in te leveren toen hij zich realiseerde dat het zo niet werkt. “Je moet eerst door die tegenvallers en tegenslagen heen, het is een uitdaging van volhouden. Maar uiteindelijk besef je: deze verandering had ik niet willen missen.”
