De wereld verandert in rap tempo, maar in alle drukte vergeten we soms te zien wat er onder onze neuzen plaats vindt. Met ToekomstVisies Utrecht kijken we samen met ondernemers met een visie naar maatschappelijke verandering en een duurzame toekomst. Bij Energie-U wordt er al een begin gemaakt aan die verandering. “Een stok achter de deur helpt om tot nieuwe ideeën te komen. De komende tien jaar wordt een proces van ontdekken, onderzoeken en uitvinden,” aldus Sander Willemsen, directeur van Energie-U.
Overvecht-Noord aardgasvrij
Voor Utrecht, en zeker voor de bewoners van Overvecht-Noord,was het een bijzonder moment toen de Gemeente Utrecht onlangs aankondigde de wijk Overvecht-Noord aardgasvrij te zullen maken. Als katalysator van bestaande initiatieven die bijdragen aan de energietransitie volgt Energie-U deze ontwikkelingen van nabij. In 2030 moet heel Utrecht van het aardgas af zijn en met deze aankondiging lijkt het begin van de warmtetransitie voor de deur te staan. Een spannende verandering die zowel positiviteit als negativiteit met zich meebrengt. Niemand weet namelijk nog hoe het gaat zijn om op zo’n grote schaal zonder aardgas te leven. Echter is één ding duidelijk: er moet iets veranderen, want onze voorraad van fossiele brandstoffen is niet oneindig en raakt op. Het is een vraagstuk waar Sander Willemsen zich dagelijks mee bezighoudt bij Energie-U.
In de vorm van een coöperatie stort Energie-U zich onder andere op het verduurzamen van woningen. Dat doen ze door als bewonersgroep nauw samen te werken met geïnteresseerden die samen nieuwe stappen willen zetten. Een aantal dat gestaag groeit: “We bestaan nu uit 500 leden en daarnaast hebben we inmiddels meer dan 500 mensen aan zonnepanelen geholpen in Utrecht.” Zo wordt er door Energie-U op verschillende manieren bekeken hoe er een verschil gemaakt kan worden. In samenwerking met de gemeente wordt door Energie-U een netwerk van meer dan 80 energieambassadeurs begeleidt. Dat zijn mensen die in hun buurt mensen enthousiasmeren en informeren om over te gaan op alternatieve, groene stroom. “Wij zijn de middenweg, de brug tussen de toekomst en de huidige situatie waaraan mensen ontzettend gewend zijn geraakt. Zomaar die overstap maken is niet altijd gemakkelijk voor iedereen, juist daarom willen wij er zijn, om daarin te helpen.”
Aardbevingen als katalysator voor debat
Maar ondanks dat het aantal mensen dat bij Energie-U om informatie en hulp vraagt groeit, ontbreekt het bij veel mensen nog aan bewustzijn. Iets wat vooral te wijten valt aan het feit dat het opraken van aardgas door veel mensen nog niet als probleem ervaren wordt. Willemsen neemt Groningen als voorbeeld van een groeiend bewustzijn onder mensen. Waar jaren geleden “de verwarming” eigenlijk helemaal geen onderwerp was als het ging om energie besparen, gaat het hier de laatste jaren juist heel veel over. Ook door de grote aandacht voor aardgas, vanwege de bevingen in Groningen. Weliswaar niet direct positief, maar de aardbevingen hebben het debat geopend. Willemsen merkt dagelijks hoe beladen de term ‘aardgas’ of ‘aardgasvrij’ is. “Mensen hebben jarenlang aardgas als iets positiefs gezien, een goed dat er altijd was. Door het woordje ‘vrij’ krijgen mensen nu automatisch het gevoel dat hen iets ontnomen wordt. Wat vergeten wordt is dat er een degelijke vervanging komt. In wat voor hoeveelheid en in welke vorm we de transitie naar duurzame energie moeten aanpakken is echter nog de vraag. “De komende tien jaar wordt een proces van ontdekken, onderzoeken en uitvinden.”
Geen ver-van-mijn-bed-show
Uit de toekomstvisie van Willemsen blijkt dat wij hier lokaal verschil kunnen maken. Er komt een duidelijk onderscheid in twee punten naar voren: enerzijds moet er als maatschappij gekeken worden naar oplossingen en alternatieven voor energie uit fossiele brandstoffen die opraken. Anderzijds moeten we hoe dan ook minderen in ons energieverbruik en weg met de gedachte dat energie in overvloed aanwezig is. Alhoewel die toekomst spannend is en veel van die veranderingen als ‘een ver van je bed show’ klinken, kun je als individu genoeg bijdragen om een verschil te maken.
Positieve verandering zit al in de kleinste handelingen, vindt Willemsen.“Een paar minuten korter douchen of een waterbesparende douchekop is al een mooie manier om bewust te zijn van je energieverbruik.” Ook voor verdere besparing van energie heeft Willemsen genoeg ideeën: “Isoleer je huis beter zodat er minder warmte verloren gaat en de verwarming dus ook niet zo hoog hoeft, zet de verwarming op tijd uit en laat hem niet continu aan staan als je van huis bent. Als iedereen eerst bij zichzelf kijkt hoe je die verandering kunt maken, dan hebben we met z’n allen al een mooie basis om op verder te bouwen. Want dát we verder gaan, is duidelijk. Hóe, dat is nog de grote vraag.”
